جراحی باریاتریک یک روش عالی و موثر برای افرادی است که با چاقی مبارزه میکنند. در حالی که این جراحی مزایای قابل توجهی برای سلامت و کاهش وزن دارد، برخی از بیماران ممکن است علائم پس از عمل مانند تهوع و استفراغ را تجربه کنند. این ناراحتیها میتوانند استرسزا باشند اما با استراتژیهای مناسب قابل مدیریت هستند. در اینجا به نکاتی مؤثر برای کاهش تهوع و استفراغ پس از جراحی باریاتریک میپردازیم تا دوران نقاهت شما را تسهیل کنیم.
چقدر تهوع و استفراغ پس از جراحی باریاتریک شایع است؟
تهوع و استفراغ از علائم نسبتاً شایعی هستند که بیماران پس از جراحی باریاتریک تجربه میکنند. میزان و شدت این علائم میتواند بسته به نوع جراحی باریاتریک انجام شده، عوامل فردی بیمار و پایبندی به راهنماییهای پس از عمل متفاوت باشد.
شیوع تهوع و استفراغ پس از جراحی
جراحی بایپس معده (Roux-en-Y Gastric Bypass):
این نوع جراحی معمولاً میزان بالاتری از تهوع و استفراغ دارد زیرا تغییرات قابل توجهی در دستگاه گوارش ایجاد میکند. مطالعات نشان دادهاند که تا ۵۰٪ از بیماران ممکن است در دوره پس از عمل اولیه تهوع و استفراغ را تجربه کنند. با این حال، این علائم معمولاً با گذر از روزهای اولیه بعد از عمل، کاهش مییابند.
گاسترکتومی اسلیو (Sleeve Gastrectomy):
بیمارانی که تحت این نوع جراحی قرار میگیرند نیز ممکن است تهوع و استفراغ را تجربه کنند، هرچند که بهطور کلی کمتر از بایپس معده است. تقریباً ۲۰-۳۰٪ از بیماران در هفتههای پس از جراحی این علائم را گزارش میکنند.
باندینگ قابل تنظیم معده (Adjustable Gastric Banding):
این روش معمولاً منجر به تهوع و استفراغ کمتری نسبت به سایر انواع جراحیهای باریاتریک میشود. با این حال، تنظیم نادرست باند یا سریع خوردن میتواند این علائم را ایجاد کند.
علل تهوع و استفراغ
چندین عامل میتوانند به وقوع تهوع و استفراغ پس از جراحی باریاتریک کمک کنند:
تغییرات آناتومیکی:
تغییرات قابل توجه در معده و دستگاه گوارش میتواند منجر به دورهای گذرا شود که بدن با تهوع و استفراغ به آن پاسخ میدهد.
عادات غذایی:
مصرف وعدههای غذایی بزرگ، خوردن سریع یا نجویدن کامل غذا میتواند معده کوچکتر را بیش از حد تحت فشار قرار دهد و منجر به تهوع و استفراغ شود.
عدم رعایت رژیم غذایی:
انحراف از رژیم توصیه شده پس از جراحی، مانند مصرف غذاهای پرچرب یا پرشکر، میتواند این علائم را تحریک کند.
کم آبی:
مصرف ناکافی مایعات میتواند منجر به کمآبی شود که یک عامل شناخته شده برای تهوع و استفراغ است.
سندرم تخلیه سریع (Dumping Syndrome):
خصوصاً پس از بایپس معده شایع است و زمانی رخ میدهد که غذا به سرعت از معده به روده کوچک منتقل میشود و علائمی مانند تهوع، استفراغ، اسهال و سرگیجه را ایجاد میکند.
پیروی از راهنماییهای رژیم غذایی توصیه شده
رعایت برنامه غذایی توصیه شده پس از جراحی باریاتریک نه تنها مهم بلکه برای روند بهبودی موفق و نتایج بهینه حیاتی است. پزشک شما مراحل خوردن را به شما آموزش میدهد، از مایعات شفاف شروع کرده و به تدریج به غذاهای پورهشده و در نهایت به غذاهای جامد میرسد. این پیشرفت تدریجی به دستگاه گوارش شما اجازه میدهد به تغییرات به مرور زمان عادت کند و خطر عوارضی مانند تهوع و استفراغ را به حداقل برساند.
شروع با مایعات شفاف، مانند آبگوشت، آب و ژله بدون شکر، نیازهای ضروری بدن به آب و مواد مغذی را بدون بار اضافه به معده تازه عمل شده شما تأمین میکند. با مصرف غذاهای پورهشده، وارد کردن گزینههای نرم و قابل هضم مانند ماست، سبزیجات لهشده و منابع پروتئین بدون چربی، سلامت بیمار را تضمین میکند.
مصرف آب کافی
مصرف آب کافی برای سلامت کلی و جلوگیری از عوارض پس از جراحی ضروری است. اطمینان از هیدراته بودن کافی میتواند ترمیم بدن را تسریع بخشد، عملکردهای متابولیک را حمایت کرده و خطر عوارضی مانند سنگ کلیه و یبوست که از نگرانیهای شایع پس از جراحی کاهش وزن هستند، کاهش دهد.
برای بهبود و تامین آب کافی بدن، مهم است که مایعات را به طور مداوم در طول روز بنوشید و نه در مقادیر زیاد در یک زمان. نوشیدن مایعات بین وعدههای غذایی به جای همراه با وعدهها، کمک میکند از بار اضافی بر معده جلوگیری شود که میتواند منجر به ناراحتی و تهوع شود. این روش اجازه میدهد دستگاه گوارش شما هر دو غذا و مایعات را به طور کارآمدتر هضم کند بدون اینکه فشاری اضافی به معده تازه جراحی شده وارد شود.
هنگام انتخاب مایعات، مایعات شفاف و غیرگازدار مانند آب، آبگوشت، چایهای گیاهی و محلولهای الکترولیت را انتخاب کنید. این گزینهها برای معده شما ملایم هستند و بدون افزودن شکر یا کالری اضافی تعادل الکترولیتها را حفظ میکنند. همچنین مهم است از نوشیدنیهای شیرین خودداری کنید که میتوانند سندرم تخلیه سریع را ایجاد کنند؛ وضعیتی که وقتی غذا یا مایعات به سرعت به روده کوچک منتقل میشوند و منجر به علائمی مانند تهوع، استفراغ، اسهال و سرگیجه میشود. به همین ترتیب، نوشیدنیهای کافئیندار باید محدود یا به طور کلی اجتناب شوند، زیرا میتوانند به عنوان دیورتیک عمل کنند، تولید ادرار را افزایش دهند و منجر به کمآبی شوند.
عادات خوردن هوشمندانه
عادات خوردن هوشمندانه را با توجه به نشانههای گرسنگی و سیری بدن خود تمرین کنید. آهسته غذا خوردن و گرفتن لقمههای کوچک میتواند از پرخوری جلوگیری کند و احتمال تجربه تهوع یا استفراغ را کاهش دهد. در هنگام غذا خوردن از انجام کارهای دیگر مانند تماشای تلویزیون یا استفاده از دستگاههای الکترونیکی خودداری کنید تا بر وعده غذایی خود تمرکز کرده و هضم را بهبود بخشید.
فیبر غذایی را وارد رژیم خود کنید
گنجاندن غذاهای غنی از فیبر در رژیم غذایی شما، مانند میوهها، سبزیجات و غلات کامل، میتواند به هضم کمک کرده و حرکات منظم روده را ترویج دهد. با این حال، فیبر را به تدریج وارد کنید تا از مشکلات گوارشی مانند نفخ یا گاز جلوگیری شود. با یک متخصص تغذیه مشورت کنید تا یک برنامه غذایی متعادل تهیه کنید که نیازهای تغذیهای شما را بدون ایجاد ناراحتی گوارشی برآورده کند.
مراقب داروهای خود باشید
برخی داروها، از جمله مسکنها و مکملها، ممکن است به پوشش معده آسیب بزنند یا به تهوع پس از جراحی کمک کنند. درباره تمام داروهایی که مصرف میکنید، از جمله داروهای بدون نسخه و درمانهای گیاهی، به پزشک خود اطلاع دهید تا سازگاری آنها با رژیم پس از جراحی شما ارزیابی شود. تیم پزشکی شما ممکن است رژیم دارویی شما را برای به حداقل رساندن اثرات منفی تنظیم کند.
فعال بمانید
انجام فعالیت بدنی سبک پس از جراحی باریاتریک بخش مهمی از فرآیند بهبود شما است و میتواند به طور قابل توجهی سلامت کلی شما را بهبود بخشد. فعالیتهایی مانند پیادهروی، کشش ملایم و تمرینات سبک دیگر میتوانند سیستم گوارشی شما را تحریک کرده و علائمی مانند تهوع را کاهش دهند و حرکات منظم روده را ترویج کنند. این تمرینات همچنین میتوانند با بهبود گردش خون و کاهش خطر لختههای خونی، ناراحتی پس از عمل را کاهش دهند.
پیوستن به تیم حمایتی
پیوستن به گروههای حمایتی یا ارتباط با سایر بیماران جراحی باریاتریک میتواند در طول فرایند بهبودی اطلاعات ارزشمندی و تشویقهای لازم را فراهم کند. به اشتراک گذاشتن تجربیات و نکات با دیگرانی که تحت عملهای مشابه قرار گرفتهاند، میتواند حس جامعه و توانمندی را تقویت کند، به شما کمک کند احساس درک شدن داشته و کمتر حس تنهایی کنید. علاوه بر این، شرکت در گروههای حمایتی میتواند مشاورههای عملی برای مدیریت چالشها و جشن گرفتن موفقیتها ارائه دهد و مسیر کلی بهبودی شما را بهبود بخشد.
در صورت تجربه علائم مداوم یا شدید پس از جراحی، تردید نکنید که با تیم پزشکی خود تماس بگیرید. آنها میتوانند راهنماییهای کارشناسی ارائه دهند و به هرگونه نگرانی شما پاسخ دهند تا اطمینان حاصل شود که مراقبتها و حمایتهای مناسب برای بهبودی شما فراهم میشود.
سوالات متداول درباره مدیریت تهوع و استفراغ پس از جراحی باریاتریک
چرا پیروی از برنامه غذایی پس از جراحی باریاتریک مهم است؟
پیروی از برنامه غذایی توصیه شده بسیار حائز اهمیت است زیرا این کار به دستگاه گوارش شما اجازه میدهد به تدریج با تغییرات ایجاد شده در جراحی سازگار شود. شروع با مایعات شفاف و پیشرفت به سمت غذاهای پوره شده و در نهایت غذاهای جامد به جلوگیری از فشار بیش از حد به معده کمک میکند و خطر تهوع و استفراغ را کاهش میدهد. خوردن وعدههای کوچک و مکرر و خوب جویدن غذا نیز به هضم کمک میکند و ناراحتی را به حداقل میرساند.
چگونه مصرف آب کافی و مناسب به کاهش تهوع و استفراغ پس از جراحی کمک میکند؟
مصرف آب کافی برای سلامت کلی ضروری است و به جلوگیری از عوارض پس از جراحی کمک میکند. نوشیدن مایعات به طور مداوم در طول روز، به جای مصرف مقدار زیاد در یک زمان، کمک میکند تا معده بیش از حد پر نشود. مایعات شفاف و غیرگازدار توصیه میشود و باید از نوشیدنیهای شیرین یا کافئیندار خودداری کرد زیرا میتوانند ناراحتی معده را تشدید کنند. هیدراته ماندن همچنین به عملکردهای بدن کمک کرده و از کمآبی جلوگیری میکند که میتواند به تهوع منجر شود.